Aanpassen, ontduiken en verzet

De Tweede Wereldoorlog in Vleuten, De Meern en Haarzuilens

De Duitse inval zorgt voor ongeloof en verslagenheid bij de inwoners van Vleuten, De Meern en Haarzuilens. Niemand heeft ooit een oorlog meegemaakt. De ingekwartierde Duitse soldaten vallen mee, maar er zijn confrontaties met NSB’ers. Gaandeweg wordt duidelijk dat de bezetter niet te vertrouwen is. De klokken worden uit de kerktorens geroofd en de radio’s moeten worden ingeleverd. Het meest ingrijpend is de verplichte tewerkstelling in Duitsland. Sommige mannen duiken onder, andere vormen een verzetsgroep. Terwijl de inwoners schuilen voor de bombardementen op de spoorlijn, staan de burgemeesters van Vleuten / Haarzuilens, Oudenrijn en Veldhuizen / Harmelen voor lastige dilemma’s. De kerken zitten vol gelovigen op zoek naar steun. Ieder jaar is er de hoop dat het einde van de oorlog nabij is. Ondanks alles gaat het gewone leven zoveel mogelijk door. Totdat in oktober 1944 het verzet een zware slag wordt toegebracht, de liquidatie van een NSB’er grote twijfels oproept en de razzia’s angst zaaien.

Over de auteur

Arnold van Dijk (1952), psycholoog, houdt zich na zijn pensionering bezig met historisch onderzoek. In 2020 verscheen bij Valkhof Pers van zijn hand Hoge idealen, nederige aanvaarding, een biografie van de cisterciënzer abt Willibrord van Dijk. In 2023 bracht Walburg Pers Van Rooijen & Zonen uit, een geschiedenis van een katholieke middenstandsfamilie.

Ton van Schaik, kerkhistoricus, schrijver van o.a. de biografieën van kardinaal De Jong en kardinaal Alfrink, over Hoge idealen, nederige aanvaarding:

‘Je biografie van Dom Willibrord heb ik in één keer uitgelezen, een bewijs dat je boeiend kunt schrijven.’

Ad van Liempt, journalist / schrijver, over Aanpassen, ontduiken en verzet:

‘Zelden las ik zo’n goed gedocumenteerd en vlot geschreven boek over de oorlog in een kleine gemeenschap.’

Artikel in DUIC (4 mei 2025): Oorlogsverleden Vleuten-De Meern komt tot leven in boek van Arnold van Dijk, van bommen tot een razzia